Bernard Hammelburg | Bnr

Je kunt zeggen: niemand wordt racist of antisemiet, dat ben je of ben je niet. Je kunt ook zeggen: iedere democratie heeft niet voor niets wetten tegen haatzaaien, maar wat is haatzaaien precies? Voor zalen met boze, vaak racistische witte mannen hameren op nationalisme zit er dicht tegenaan. Charles de Gaulle zei ooit: Vaderlandsliefde betekent dat je in de eerste plaats van je eigen volk houdt; nationalisme betekent dat je haat voor andere dan je eigen mensen voorop staat. Op de fout van het verwarren van vaderlandsliefde en nationalisme heeft Trump niet het monopolie. Maar het voeden van haatgevoelens door de moslimban, door het fulmineren tegen de zogenaamde karavaan van Latijns-Amerikaanse burgers naar de Amerikaanse grens, door het verspreiden van de klassiek-antisemitische roddel dat rijke Joden als Bloomberg en Soros momenteel bezig zijn de verkiezingen te kopen die haatgevoelens maken het misschien voor een gek gemakkelijker om over zijn laatste remmingen heen te stappen. CNN-baas Jeff Zucker