R U Ok

แม้ อิ้งค์ วรันธร จะบอกว่าลบไม่ได้ช่วยให้ลืม แต่เมื่อย้อนดูปฏิกิริยาของเราเมื่อต้องเลิกรากับใครสักคน ในช่วงแรกเลือกที่จะตัดขาดการรับรู้ ทั้งอันเฟรนด์ ลบคอนแท็กต์ ลบรูปในโซเชียลมีเดีย ซึ่งเป็นตัวกระตุ้นให้เรากลับไปคิดถึง จึงชวนให้สงสัยว่า ‘การลบ’ มีผลต่อความทรงจำในระยะสั้นหรือระยะยาวอย่างไร และเมื่อต้องจบความสัมพันธ์กับใครสักคน สิ่งแรกๆ ที่ควรทำเพื่อให้รู้สึกดีขึ้นคืออะไร

แม้เราจะเคยได้ยินว่า ความรักเป็นเรื่องของความรู้สึก ไม่มีเหตุผล แต่ในแง่มุมของจิตวิทยา การรักใครสักคนมีที่มาที่ไปเสมอR U OK ชวนตั้งคำถามกับความรู้สึกว่า อะไรทำให้เราถึงตกหลุมรักคนแบบเดิมซ้ำๆ ไม่ว่าจะรูปร่างหน้าตา คาแรกเตอร์ ลักษณะนิสัย ถึงจะไม่ได้เป็นสิ่งแรกๆ ที่ทำให้รู้สึกรัก แต่เมื่อคบหากันไป มันมีอะไรคล้ายๆ เดิมอยู่เสมอ เอพิโสดนี้จะตอบคำถามว่า ร่องรอยเหล่านั้นมากจากไหน

มนุษย์ทุกคนล้วนต้องการเป็นที่รัก แต่ภายใต้ความรู้สึกนั้นหลายคนกลับรู้สึกว่าตัวเอง ‘ดีไม่พอ’ ‘ไม่ควรค่าพอ’ ที่จะได้รับความรักจากใครR U OK ชวนทำความเข้าใจที่มาของความรู้สึกไม่ควรค่าที่จะถูกรัก ว่าส่วนใหญ่ไม่น่าเชื่อว่าจะมาจากการเลี้ยงดูตั้งแต่วัยเด็กจากครอบครัว แต่เมื่อเราเติบโตและตระหนักรู้ในคุณค่าของตัวเอง เราสามารถสร้างและรับรู้คุณค่าของตัวเองได้เสมอ

เมื่อถึงเวลาอ่อนแอ หลายคนจะรีบลบความรู้สึกนั้นออก พร้อมรีบตัดสินตัวเองอย่างอัตโนมัติว่า ‘อย่าอ่อนแอสิ ต้องเข้มแข็ง ใครๆ ก็ต้องเข้มแข็งกันทั้งนั้น’ กลายเป็นเวลาเมื่อลุกไม่ไหว กลับรู้สึกผิดซ้ำเข้าไปอีกR U OK เคยพูดว่าความอ่อนแอเป็นธรรมชาติของมนุษย์ เราทุกคนมีสิทธิ์ที่จะอ่อนแอได้ แต่สำหรับเอพิโสดนี้เราจะชวนตั้งคำถามว่าเมื่อมันเป็นธรรมชาติ แล้วความคิดที่ว่า ‘ความอ่อนแอ = ไม่ดี’ นี้มาจากไหน แล้วเราควรจะให้เวลาตัวเองอ่อนแอถึงเมื่อไรกัน

พ.ศ. 2563 ไม่ใช่ปีที่ง่ายสำหรับใครหลายคนเนื่องจากภาวะโควิด-19 ที่ทำให้เศรษฐกิจและความมั่นคงทางใจสั่นคลอนได้ง่ายๆ หลายเป้าหมายที่วางไว้ว่าจะเดินทางให้ถึง กลับกลายเป็นเรื่องยากที่ต้องใช้แรงความพยายามมากเป็นพิเศษ อาร์ทตี้-ปฐพร ทรัพย์ไพฑูรย์ คือหนึ่งในคนเหล่านั้น หลังจากได้รับกระแสชื่นชมจากการรายงานข่าวในม็อบ ชื่อเสียงของเขาก็เข้ามาอย่างไม่ทันตั้งตัว ทั้งด้านบวกและด้านลบ ซึ่งในฐานะคนคนหนึ่งก็ไม่ใช่เรื่องง่ายที่จะรับมือ หลายครั้งเลยกลายเป็นบาดแผลที่ฝังอยู่ในจิตใจที่ต้องใช้เวลาเยียวยา และค่อยๆ ก้าวเดินอีกครั้ง แต่สิ่งหนึ่งที่ทำให้เขาลุกขึ้นมาได้คือการมองเห็น ‘เป้าหมาย’ ที่ชัดเจนว่า วันนี้เขา ‘อยู่’ เพื่ออะไร#APTHAI #EmpowerLiving #APอยู่เพื่อทุกความหมายของคุณ

โรคทางจิตเวชที่พบไม่ได้บ่อย แต่เป็นที่จดจำในภาพยนตร์อย่างเรื่อง Split คือโรคหลายบุคลิก หรือเรียกอย่างทางการว่าโรคหลายอัตลักษณ์ Dissociative Identity Disorder (DID) ผู้เป็นโรคนี้มีมักมีหลายตัวตนอยู่ในคนคนเดียว  R U OK คุยกับ นพ.ชยุติ วงศ์เลิศวิศวกร ว่าโรคหลายอัตลักษณ์เหมือนหรือแตกต่างกับบุคลิกภาพแบบก้ำกึ่งหรือโรคไบโพลาร์อย่างไร จุดสังเกตอยู่ตรงไหน แล้วเป็นไปได้จริงหรือไม่ที่แต่ละตัวตนจะไม่รู้จักกันเลย

โทษตัวเอง เป็นวิธีแก้ปัญหาของเราที่บางครั้งก็เกิดขึ้นอย่างอัตโนมัติด้วยความเคยชิน ว่าทำแล้วสบายใจและไม่เดือดร้อนคนอื่น แต่บางครั้งก็อาจลืมไปว่าคนที่เป็นทุกข์และแบกโลกทั้งใบอยู่นั้นคือเรา R U OK ชวนมองสาเหตุของนิสัยโทษตัวเอง ซึ่งบางครั้งมาจากคนใกล้ตัวอย่างไม่ตั้งใจ แต่เมื่อรู้ตัวแล้วว่านิสัยนี้ทำให้คุณค่าของเราลดลง จะทำอย่างไรให้เลิกความคิดที่มีต่อตัวเองแบบนี้

ความฝันเป็นเรื่องชวนสงสัยไม่จบสิ้น   หลายครั้งที่พยายามตีความความฝัน แต่กลับแปลไม่ออกว่าทำไมเราถึงฝันหลุดโลกอย่างนั้น บางเรื่องก็ไม่เคยประสบพบเจอมาก่อน บางทีก็ฝันถึงคนที่ลืมไปนาน หรือบางคืนก็ฝันถึงเหตุการณ์ในอดีตอย่างไม่รู้สาเหตุ   ที่เป็นอย่างนี้เพราะความฝันคือการทำงานของความทรงจำที่เก็บกดอยู่ภายในจิตใจ ที่กำลังแปลเรื่องราวเป็นรูปแบบที่เข้าใจง่าย ซึ่งการที่แต่ละคนฝันเหมือนกันก็ไม่ได้แปลความเหมือนกันอีก ร่วมสนุกไปกับการถอดรหัสความฝันได้ใน R U OK เอพิโสดนี้

ความฝันเป็นเรื่องมหัศจรรย์   มีหลายแนวคิดที่เชื่อว่า ‘ความฝัน’ ทำหน้าที่ตอบสนองความปรารถนาของมนุษย์ที่ไม่มีทางเป็นจริงในชีวิตประจำวัน ความต้องการที่เก็บกดไว้ในจิตไร้สำนึกจึงออกมาโลดแล่นในเวลากลางคืน นักจิตวิเคราะห์หลายคนจึงพยายามทำความเข้าใจความฝันมาเป็นเวลาหลายร้อยปี R U OK คุยกับ วันเฉลิม คงคาหลวง นักจิตวิทยาการปรึกษา ว่าทำไมคนเราถึงฝัน เพราะอะไรความฝันถึงไม่ปะติดปะต่อ มีหลายเรื่องที่ตีความไม่ได้ และเชื่อหรือไม่ว่าเราจำความฝันได้เพียง 10-30% แล้วที่เหลือมันอยู่ตรงไหน?

สำหรับบางคนการนอนก็เป็นเรื่องยาก   เพราะไหนจะนอนหลับยาก หลับไม่สนิท ตื่นบ่อยระหว่างคืน หรือตื่นมาแล้วก็เหมือนยังไม่ได้นอน จนคิดว่าเริ่มเป็นปัญหาและอยากปรึกษาแพทย์ แต่ไม่รู้จะเริ่มต้นอย่างไร   R U OK คุยกับ นายแพทย์ชยุติ วงศ์เลิศวิศวกร เพื่อตอบทุกปัญหาของการนอน ตั้งแต่คุณภาพการนอนที่ดีเป็นอย่างไร นอนไม่หลับแค่ไหนถึงเป็นโรค อยากพบแพทย์สาขาไหน รวมถึงทริกง่ายๆ ที่ทำให้คืนนี้นอนหลับได้สนิท

กลไกอย่างหนึ่งของความคิดมนุษย์ เมื่อสิ่งที่เห็นตรงหน้าไม่สอดคล้องกับความเชื่อที่ยึดถือมาทั้งชีวิต R U OK พูดคุยถึงความคิดไม่ลงรอย หรือ Cognitive Dissonance เพื่อตอบคำถามว่า ทำไมมนุษย์ถึงสร้างตรรกะหรือเลือกเชื่อข้อมูลที่สนับสนุนความคิดของตัวเอง เพื่อป้องกันความไม่สบายใจ กลบความรู้สึกแย่ ซึ่งอาจนำไปสู่การคิดอย่างไม่เป็นเหตุเป็นผลและตัดสินใจผิดพลาดได้

เมื่อพูดถึงการคิดบวกหรือมองโลกในแง่ดี หลายคนอาจทำหน้าเหยเกเพราะรู้สึกว่าโลกสวยเกินไป แล้วตกลงการคิดบวกคือคิดแบบไหนกันแน่   R U OK ชวน นรพันธ์ ทองเชื่อม นักจิตวิทยาที่จะมาอธิบายว่าการคิดบวกไม่ใช่การคิดหลุดพ้นออกจากความจริง แต่เป็นเรื่องจำเป็นที่จะทำให้เรามีกำลังใจในการผ่านช่วงเวลาที่ยากลำบาก คิดแบบไหนที่เรียกว่าคิดบวก และจะฝึกคิดบวกในรูปแบบของตัวเองได้อย่างไร   ดาวน์โหลดแอปพลิเคชัน Pulse by Prudential ได้เลยที่ https://onepulse.page.link/4kr8    #PulsebyPrudential #สุขภาพของคุณต้องดูแลในแบบคุณ

ปฏิเสธไม่ได้เลยว่าการขับเคลื่อนประเด็นสังคมต่างๆ ในปัจจุบัน ‘เยาวชน’ เป็นกลุ่มบุคคลที่มีบทบาทอย่างมาก R U OK เคยคุยกับญา ปราชญา เยาวชนอายุ 15 ปี ที่ผลักดันให้ผู้ที่มีอายุต่ำกว่า 18 ปี เข้าพบจิตแพทย์ได้ ปัจจุบันเธอก็ยังขับเคลื่อนด้านสุขภาพจิตเป็นหลัก ซึ่งอีกบทบาทหนึ่งคือ การเข้าไปช่วยเหลือแกนนำเยาวชนที่ได้รับผลกระทบกระเทือนด้านจิตใจ ในฐานะเยาวชนคนหนึ่ง เธอมองเห็นอะไรในการเปลี่ยนแปลง รวมถึง ‘การสื่อสาร’ เพื่อการสร้างความเข้าใจ อาจเป็นทางออกหนึ่งในวิกฤตระหว่างวัยครั้งนี้

เคยสงสัยไหมว่า ทำไมเราต้องการการนอนหลับที่ไม่เท่ากัน บางคนนอนไม่กี่ชั่วโมงก็เพียงพอ บางคนนอนนานเท่าไรก็ไม่รู้สึกอิ่ม หรือแม้แต่กระทั่งเรื่องจิตใจ ที่โดนความกดดันมาพอๆ กัน แต่ก็รู้สึกไม่เท่ากัน   R U OK ชวนนายแพทย์คณพล ภูมิรัตนประพิณ อายุรแพทย์ มาคุยกันให้เห็นความเชื่อมโยงระหว่างกายกับใจ และการดูแลสุขภาพเฉพาะบุคคล เพราะสุขภาพของคุณต้องดูแลในแบบของคุณเอง   ดาวน์โหลดแอปพลิเคชัน Pulse by Prudential ได้เลยที่ https://onepulse.page.link/4kr8    #PulsebyPrudential #สุขภาพของคุณต้องดูแลในแบบคุณ

หลายคนอาจเคยได้ยินชื่อโรค PTSD หรือ Post-Traumatic Stress Disorder ความกระทบกระเทือนทางใจหลังผ่านเหตุการณ์รุนแรง ซึ่งแต่เดิมมีนิยามว่าคือคนที่ผ่านสงคราม อุบัติเหตุครั้งใหญ่ ภัยพิบัติ การถูกล่วงละเมิดทางเพศ R U OK ชวนนายแพทย์ชยุติ วงศ์เลิศวิศวกร มาทำความเข้าใจโรคนี้ว่า ไม่เพียงเหตุการณ์ที่ว่ามาเท่านั้น แต่ยังมีความละเอียดอ่อน มีระดับความรุนแรง และมีอีกหลายเหตุการณ์ที่สร้างความสั่นสะเทือนทางใจได้

จากสถานการณ์ทางการเมือง หลายคนอาจเกิดความรู้สึกที่หลากหลาย ทั้งโกรธจากการถูกกระทำความรุนแรง เครียดจากการติดตามข่าวสาร หรือผิดหวังที่ผู้มีชื่อเสียงไม่ได้ออกมาพูด อารมณ์ทั้งหมดเป็นธรรมชาติ สำคัญอยู่ที่ว่าเราจะสังเกตและรับมือตามหลัก Emotional Management อย่างไร ให้สภาพจิตใจเรายังแข็งแรง

บางทีเราก็สงสัย ว่าทำไมเรื่องแค่นี้ ถึงเครียดกับมันจังเลย? จริงอยู่ที่แต่ละคนมีการรับมือกับความเครียด ไม่เหมือน และไม่เท่ากัน แต่บางครั้งก็รู้สึกว่าดีลกับความเครียดที่เข้ามาปะทะได้ยากเย็นเหลือเกิน R U OK ชวนทำความรู้จัก Adjustment Disorder โรคเครียด หรือภาวะการปรับตัวผิดปกติ เพราะเราจะได้ไม่ต้องรู้สึกผิด แต่เดินหน้าเข้าหาผู้เชี่ยวชาญ เพราะไม่ว่าใครก็ป่วยทางใจกันได้

บางครั้งความเจ็บป่วยทางจิตใจของเราก็อยู่กับเรานานจนฝังเป็นบุคลิกภาพ ทั้งอารมณ์ ความคิด และพฤติกรรมจนแยกยากว่าเราป่วยเป็นโรคอยู่หรือเปล่า   Borderline Personality Disorder คือโรคบุคลิกภาพผิดปกติชนิดก้ำกึ่ง ที่มีอาการควบคุมตัวเองไม่ได้เมื่อโกรธ, เวลาดีก็ดีใจหาย เวลาร้ายก็ร้ายสุดๆ, รุนแรง ฉุนเฉียว ไม่ได้หมายความว่าผู้มีอาการดังกล่าวจะป่วยเป็นโรคนี้เสมอไป แต่หากพฤติกรรมนี้พาไปเจอปัญหาเดิมๆ ซ้ำๆ การพบผู้เชี่ยวชาญอาจทำให้ดีขึ้น

ภาพของผู้ป่วยโรงพยาบาลจิตเวช คือภาพที่หลายคนมักกลัวและไม่เข้าใจว่าผู้ป่วยกำลังเผชิญกับอะไร และคำว่า ‘บ้า’ คือคำตีตราที่ทำให้เขาเหล่านั้นกลายเป็นมนุษย์ที่ขาดพร่อง R U OK ชวนทำความเข้าใจโรคจิตเภทที่ปัจจุบันถูกจัดให้เป็นโรคสมอง ว่ามีที่มาอย่างไร ทำไมผู้ป่วยถึงเชื่ออย่างจริงจังในเรื่องที่ไม่ได้อยู่บนพื้นฐานแห่งความเป็นจริง และเราควรปฏิบัติอย่างไรในฐานะมนุษย์ที่เท่าเทียมกัน

หลายครั้งที่ไม่ว่าจะพยายามเท่าไรก็หยุดความคิดไม่ได้ โดยเฉพาะช่วงเวลาจบวันที่ล้มตัวลงนอน แล้วพบว่าความคิดก่อตัวขึ้นเรื่อยๆ เริ่มหนัก และกลายเป็นก้อนความกังวลที่มากขึ้นจนทำให้นอนไม่หลับ   เพราะโรคทางจิตเวชมีหลากหลาย R U OK ประจำเดือนนี้จึงชวนคุยเรื่องความเจ็บป่วยทางใจ เริ่มด้วยโรควิตกกังวล ที่หลายคนอาจไม่รู้ว่าตัวเองกำลังเผชิญอยู่ ชวนฟังเพื่อสำรวจตัวเองและดูแลจิตใจได้อย่างทันท่วงที